Απόφαση 898/2014 Αρείου Πάγου: Περίληψη: Απόκτηση τέκνου από
άγαμη μητέρα με γεννητικό υλικό του άνδρα με τον οποίο βρίσκεται σε ελεύθερη
ένωση χωρίς συμβολαιογραφική συναίνεση. Δεν στοιχειοθετείται εκούσια
αναγνώριση. Δυνατότητα δικαστικής αναγνώρισης πατρότητας με βάση τις γενικές
διατάξεις, εφόσον αποδειχθεί όχι απλώς ότι υπήρχε συμβίωση κατά το κρίσιμο
χρονικό διάστημα της σύλληψης, αλλά και ότι το γεννητικό υλικό χορηγήθηκε από
το
σύντροφο της μητέρας κατά το ίδιο διάστημα. Το άρθρο 1481 ΑΚ, ναι μεν
προϋποθέτει σαρκική συνάφεια με τη μητέρα, πλην όμως κατά διασταλτική ερμηνεία,
επιβαλλόμενη από την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, περιλαμβάνει και την
τεχνητή γονιμοποίηση, διότι, εφόσον το γεννητικό υλικό προέρχεται από τον ίδιο
το σύντροφο της μητέρας, δεν ενδιαφέρει για την εφαρμογή του τεκμηρίου αν η
σύλληψη του παιδιού υπήρξε αποτέλεσμα σαρκικής συνάφειας ή τεχνητής
γονιμοποίησης.
"Σύμφωνα με το άρθρο 1456 παρ. 1 ΑΚ: "Κάθε ιατρική
πράξη που αποβλέπει στην υποβοήθηση της ανθρώπινης αναπαραγωγής...διενεργείται
με την έγγραφη συναίνεση των προσώπων που επιθυμούν να αποκτήσουν τέκνο. Αν η
υποβοήθηση αφορά άγαμη γυναίκα, η συναίνεση αυτής και, εφόσον συντρέχει περίπτωση
ελεύθερης ένωσης, του άνδρα με τον οποίο συζεί παρέχεται με συμβολαιογραφικό
έγγραφο". Στην τελευταία αυτή περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 1475 ΑΚ, η
συμβολαιογραφική συναίνεση του άνδρα σε τεχνητή γονιμοποίηση επέχει θέση
εκούσιας αναγνώρισης. Κατά δε το τελευταίο εδάφιο του άρθρου 1479 ΑΚ, αν
διενεργηθεί τεχνητή γονιμοποίηση με γεννητικό υλικό τρίτου δότη, η δικαστική
αναγνώριση της πατρότητας αποκλείεται, έστω και αν η ταυτότητά του είναι ή
γίνει εκ των υστέρων γνωστή.
Από τα παραπάνω προκύπτει, ότι σε περίπτωση
απόκτησης τέκνου από άγαμη γυναίκα με γεννητικό υλικό του άνδρα με τον οποίο
συζεί σε ελεύθερη ένωση, χωρίς να έχει δοθεί η συναίνεση του με
συμβολαιογραφικό έγγραφο και ως εκ τούτου δεν στοιχειοθετείται περίπτωση
εκούσιας αναγνώρισης, το τέκνο, θεωρούμενο εκτός γάμου, μπορεί να αναγνωριστεί
δικαστικά, με βάση τις προϋποθέσεις των γενικών διατάξεων, εφόσον δηλαδή
αποδειχθεί όχι απλώς ότι υπήρχε συμβίωση κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της
σύλληψης, αλλά και ότι το γεννητικό υλικό χορηγήθηκε από το σύντροφο της
μητέρας κατά το ίδιο διάστημα, κατ' εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 1481 ΑΚ,
η οποία, ναι μεν προϋποθέτει σαρκική συνάφεια με τη μητέρα, πλην όμως κατά
διασταλτική αυτής ερμηνεία, επιβαλλόμενη από την εξέλιξη της ιατρικής
επιστήμης, περιλαμβάνει και την τεχνητή γονιμοποίηση, διότι, εφόσον το
γεννητικό υλικό προέρχεται από τον ίδιο το σύντροφο της μητέρας, δεν ενδιαφέρει
για την εφαρμογή του τεκμηρίου αν η σύλληψη του παιδιού υπήρξε αποτέλεσμα
σαρκικής συνάφειας ή τεχνητής γονιμοποίησης.
Στην ένδικη περίπτωση ο αναιρεσείων με τον πρώτο πρόσθετο
λόγο αποδίδει στην αναιρεσιβαλλομένη την ρηθείσα πλημμέλεια με την αιτίαση ότι
το Εφετείο παρά τον νόμο δέχτηκε πράγματα που έχουν ουσιώδη επίδραση στην
έκβαση της δίκης, ως αληθινά, χωρίς απόδειξη και ειδικότερα ως προς το ότι
αυτός α) είχε ερωτικό δεσμό με την ενάγουσα κατά το κρίσιμο διάστημα της
σύλληψης και β) συνήνεσε σε συμμετοχή του σε πρόγραμμα εξωσωματικής
γονιμοποίησης της ενάγουσας, περιστατικά που αμφισβήτησε με τον 1° λόγο της
εφέσεώς του, παραπονούμενος για εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων από το
πρωτοβάθμιο δικαστήριο.
Όπως, όμως, προκύπτει από την απόφαση, το Εφετείο
συνήγαγε ομολογία του αναιρεσείοντος, κατά το άρθρο 261 ΚΠολΔ ότι αυτός
ομολόγησε ότι για την τεχνητή γονιμοποίηση της ενάγουσας χρησιμοποιήθηκε δικό
του σπέρμα, αποδεχόμενος έτσι χωρίς καμία ειδική αμφισβήτηση και την ακρίβεια
του πορίσματος της διενεργηθείσας πραγματογνωμοσύνης του διορισθέντος από το
πρωτοβάθμιο δικαστήριο πραγματογνώμονα, που γνωμοδότησε ότι με πιθανότητα σε
ποσοστό 99,999% ο φερόμενος πατέρας (αναιρεσείων) είναι και ο βιολογικός
γεννήτωρ του τέκνου.
Μετά δε τη απόρριψη του ισχυρισμού του αναιρεσείοντος ότι
στην ένδικη υπόθεση χορήγησε το σπέρμα του ενεργώντας ως "τρίτος
δότης" (η περί του οποίου απορριπτική αιτιολογία της αναιρεσιβαλλομένης
δεν επλήγη με λυσιτελή αναιρετικό λόγο), δεν ασκούσε έννομη επιρροή η απόδειξη
της ύπαρξης ερωτικού δεσμού του με την ενάγουσα, κατά τον κρίσιμο χρόνο της
συλλήψεως, καθόσον τέτοιο γεγονός ερευνάται στα πλαίσια του τεκμηρίου του
άρθρου 1481 AK, που αποσκοπεί στο να απαλλάξει τον ενάγοντα (ή ενάγουσα) από
την απόδειξη της σύλληψης του παιδιού από τον φερόμενο ως πατέρα, ενώ στην
ένδικη υπόθεση σύμφωνα με το νοηματικό περιεχόμενο των παραδοχών της
αναιρεσιβαλλομένης υπήρξε ομολογία του αναιρεσείοντος περί του ότι αυτός είναι
ο βιολογικός πατέρας του τέκνου της ενάγουσας". (areiospagos.gr)
Σχόλια