Αλλοδαπός που δεν έχει συλληφθεί κατά την παράνομη διέλευσή του από τα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σένγκεν δεν μπορεί να φυλακισθεί (Προτάσεις Εισαγγελέα ΔΕΕ)

Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα του Δικαστηρίου της ΕΕ στην υπόθεση C-47/15 Sélina Affum κατά Préfet du Pas de Calais et Procureur général de la Cour d’appel de Douai. Κατά τον γενικό εισαγγελέα Szpunar, αλλοδαπός ο οποίος δεν έχει συλληφθεί κατά την παράνομη διέλευσή του από τα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σένγκεν δεν μπορεί να φυλακισθεί αποκλειστικά και μόνο λόγω της παράνομης εισόδου του στο έδαφος κράτους μέλους. Αυτό ισχύει, μεταξύ άλλων, όταν ο αλλοδαπός συλλαμβάνεται κατά την έξοδό του από τον χώρο Σένγκεν, από τον οποίο απλώς διέρχεται, και έχει κινηθεί

για αυτόν διαδικασία επανεισδοχής στο κράτος μέλος από το οποίο έρχεται.

Κατά το γαλλικό δίκαιο οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να τιμωρούνται με ποινή φυλακίσεως ενός έτους για την παράνομη είσοδό τους στη γαλλική επικράτεια. Στις 22 Μαρτίου 2013 η Sélina Affum, γκανέζικης ιθαγένειας, συνελήφθη από τη γαλλική αστυνομία στο σημείο εισόδου της υποθαλάσσιας σήραγγας της Μάγχης, ενώ επέβαινε σε λεωφορείο προερχόμενο από τη Γάνδη (Βέλγιο) με προορισμό το Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο). Αφού επέδειξε βελγικό διαβατήριο με φωτογραφία και όνομα τρίτου και καθώς δεν διέθετε άλλο έγγραφο ταυτότητας ή ταξιδιωτικό έγγραφο στο όνομά της, τέθηκε αρχικά υπό κράτηση για παράνομη είσοδο στη γαλλική επικράτεια πριν τεθεί υπό προσωρινή κράτηση εν αναμονή της επανεισδοχής της στο Βέλγιο.

Η S. Affum υποστηρίζει ότι η κράτησή της δεν ήταν νόμιμη, έτσι το la Cour de cassation (Γαλλία) ερωτά το Δικαστήριο αν, βάσει της οδηγίας για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών[1] , επιτρέπεται να επιβληθεί ποινή φυλακίσεως σε υπήκοο τρίτης χώρας για την παράνομη είσοδό του στην εθνική επικράτεια.

Με τις σημερινές του προτάσεις ο γενικός εισαγγελέας Maciej Szpunar υπενθυμίζει καταρχάς ότι η οδηγία εφαρμόζεται στους παρανόμως διαμένοντες στο έδαφος κράτους μέλους υπηκόους τρίτων χωρών και ότι, κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, η οδηγία αυτή δεν απαγορεύει να επιβληθεί σε παρανόμως διαμένοντα υπήκοο τρίτης χώρας ποινή φυλακίσεως σε δύο περιπτώσεις: 1) όταν έχει εφαρμοστεί η διαδικασία επιστροφής που προβλέπει η οδηγία 2008/115 και ο αλλοδαπός παραμένει παράνομα στο έδαφος του κράτους μέλους χωρίς να συντρέχει κάποιος δικαιολογητικός λόγος[2] και 2) όταν η διαδικασία επιστροφής έχει εφαρμοστεί και το εν λόγω πρόσωπο εισέρχεται εκ νέου στην επικράτεια του ίδιου κράτους μέλους κατά παράβαση απαγορεύσεως εισόδου[3] .

Ο γενικός εισαγγελέας φρονεί ότι η οδηγία εφαρμόζεται στην περίπτωση της S. Affum. Η οδηγία δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί αν η S. Affum είχε συλληφθεί κατά την είσοδό της στον χώρο Σένγκεν από τα εξωτερικά σύνορα. Η S. Affum δεν σκοπούσε όμως να εισέλθει στον χώρο Σένγκεν (στον οποίο βρισκόταν ήδη λόγω της διαμονής της στο Βέλγιο και τη Γαλλία) αλλά να εξέλθει από τον χώρο Σένγκεν (δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν εντάσσεται στον χώρο Σένγκεν). Εξάλλου, το ότι στην περίπτωση της S. Affum δεν εφαρμόστηκε η διαδικασία επιστροφής αλλά η διαδικασία επανεισδοχής στο κράτος μέλος από το οποίο ερχόταν (το Βέλγιο) δεν συνεπάγεται τη μη εφαρμογή της οδηγίας, δεδομένου ότι η περίπτωση της επανεισδοχής αναφέρεται ρητά στην οδηγία.

Τέλος, το ότι η S. Affum απλώς διερχόταν από τη Γαλλία δεν εμποδίζει την εφαρμογή της οδηγίας: υπήκοος τρίτης χώρας ο οποίος επιβαίνει σε λεωφορείο χωρίς να πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου είναι παρών στο έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους (εν προκειμένω της Γαλλίας), κατά συνέπεια είναι παρανόμως διαμένων αλλοδαπός. Εφόσον στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται η οδηγία και ο αλλοδαπός δεν εμπίπτει σε καμία από τις δύο περιπτώσεις στις οποίες επιτρέπεται να επιβληθεί φυλάκιση (όπως συμβαίνει εν προκειμένω, καθώς για την S. Affum δεν είχε εφαρμοστεί διαδικασία επιστροφής ούτε αυτή είχε εισέλθει εκ νέου στη γαλλική επικράτεια κατά παράβαση προηγούμενης απαγορεύσεως εισόδου) ο γενικός εισαγγελέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπήκοος τρίτης χώρας όπως η S. Affum δεν μπορεί να φυλακισθεί αποκλειστικά και μόνο λόγω της παράνομης διαμονής του στο έδαφος κράτους μέλους. (curia.europa.eu). Δείτε το κείμενο των προτάσεων εδώ

---

[1] Οδηγία 2008/115/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (ΕΕ L 348, σ. 98).

[2] Απόφαση του Δικαστηρίου της 6ης Δεκεμβρίου 2011, Achughbabian (υπόθεση C-329/11, βλ. AT αριθ. 133/11).

[3] Απόφαση του Δικαστηρίου της 1ης Οκτωβρίου 2015, Celaj (υπόθεση C-290/14, βλ. AT αριθ. 112/15).