ΕΔΔΑ: Παράνομη η άρνηση χορήγησης άδειας οινοποίησης. Καταδίκη της Ελλάδας

ΕΔΔΑ –Απόφαση 3.12.2015, Μυτιληναίος και Κωστάκης κατά Ελλάδας (29389/11)- Αναγκαστική εκ του νόμου συμμετοχή σε ένωση οινοπαραγωγών, με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας του οίνου: Η Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου (ν.π.ι.δ. κατά το ελληνικό δίκαιο), στην οποία συμμετέχουν αναγκαστικώς οι αιτούντες, ιδρύθηκε βάση του άρθρου 12 παρ. 5 Σ. και του α.ν. 6085/1934 με σκοπό την εξασφάλιση, αφενός, της ποιότητας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του παραγόμενου οίνου και, αφετέρου, της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ της ποιότητας και της τιμής

εμπορίας του οίνου – Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη και της περιορισμένης κρατικής εποπτείας επί της δράσης της, που δεν αναιρεί την αυτονομία της, η Ένωση αυτή δεν πληροί τα ως άνω κριτήρια γ΄ και δ΄ - Επομένως, δεν έχει δημόσιο χαρακτήρα, υπό την ανωτέρω έννοια, και το άρ. 11 ΕΣΔΑ βρίσκει εν προκειμένω πεδίο εφαρμογής
Η επίδικη άρνηση των αρχών να χορηγήσουν στους αιτούντες (καλλιεργητές αμπελώνων στη Σάμου) άδεια οινοποίησης, λόγω του ότι οινοποιία και η εμπορία του μοσχάτου Σάμου διενεργείται κατά το νόμο αποκλειστικά από την προαναφερόμενη Ένωση, ενέχει επέμβαση στην αρνητική συνεταιριστική ελευθερία τους – Η επέμβαση επιδιώκει θεμιτό σκοπό αναγόμενο στην προστασία των δικαιωμάτων των άλλων, ειδικότερα στην προστασία, προς το γενικό συμφέρον της νήσου της Σάμου και των οινοπαραγωγών της, της ποιότητας ενός κρασιού που είναι μοναδικό στην Ελλάδα
Αναλογικότητα – Το επίδικο μέτρο δεν παρίσταται στη σύγχρονη εποχή αναγκαίο για την επιδίωξη του ανωτέρω σκοπού, λαμβανομένου υπόψη και του ότι το μοσχάτο Σάμου απολαύει Π.Ο.Π. κατά το δίκαο της ΕΕ – Συναφώς, δεν τεκμηριώνεται η άποψη της Ελληνικής Κυβέρνησης ότι η κατάργηση της επίμαχης αναγκαστικής συμμετοχής θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει το σύστημα οινοποιίας στη Σάμο – Εξάλλου, όπως σημείωσε η μειοψηφία στην απόφαση ΣτΕ 3580/2010, ο επιδιωκόμενος σκοπός θα μπορούσε να επιτευχθεί με λιγότερο επαχθή μέσα, όπως με τη διενέργεια κατάλληλων ελέγχων από όργανα πιστοποίησης, κρατικά ή μη – Πράγματι, ο οινοπαραγωγός θα μπορούσε να είναι ελεύθερος να συμμετάσχει σε συνεταιρισμό ή να φτιάχνει και να εμπορεύεται μόνος τους το κρασί, υποκείμενος σε προβλεπόμενη στο νόμο διαδικασία πιστοποίησης – Τέλος, παρατηρείται ότι με το ν. 2169/1993 προβλέφθηκε η δυνατότητα των αναγκαστικών συνεταιρισμών να μεταβληθούν, με δική τους πρωτοβουλία και απόφαση, σε ενώσεις ελεύθερης συμμετοχής, ρύθμιση από την οποία προκύπτει ότι δεν συντρέχει ο παραπάνω κίνδυνος που επικαλέσθηκε το ελληνικό κράτος, όσον αφορά την ποιότητα και την εμπορία του μοσχάτου Σάμου – Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, διαπιστώνεται παραβίαση του άρθρου 11 της ΕΣΔΑ. (πηγή: humanrightscaselaw.gr). Η απόφαση (στα γαλλικά) εδώ