Το Δικαστήριο της ΕΕ στηνΑπόφαση της 3ης Μαρτίου 2020, στην υπόθεση
C-125/18 Gómez del Moral Guasch κατά Bankia SA αποφάνθηκε ότι τα ισπανικά
δικαστήρια οφείλουν να ελέγχουν τον σαφή και κατανοητό χαρακτήρα της ρήτρας που
περιέχεται στις συμβάσεις ενυπόθηκου δανείου και προβλέπει την εφαρμογή
κυμαινόμενου επιτοκίου βασιζόμενου στον δείκτη των ισπανικών ταμιευτηρίων. Εάν
κρίνουν ότι η ρήτρα αυτή έχει καταχρηστικό χαρακτήρα, μπορούν, για να
προστατεύσουν τον καταναλωτή από ιδιαιτέρως επιζήμιες συνέπειες που είναι
δυνατόν να επιφέρει η ακυρότητα της δανειακής σύμβασης, να αντικαταστήσουν τον
δείκτη των ισπανικών ταμιευτηρίων με δείκτη συμπληρωματικού χαρακτήρα τον οποίο
προβλέπει η ισπανική νομοθεσία.
Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε ότι έκρινε ότι εμπίπτει στο πεδίο
εφαρμογής της οδηγίας για τις καταχρηστικές ρήτρες[1] η
ρήτρα σύμβασης ενυπόθηκου δανείου συναφθείσας μεταξύ καταναλωτή και
επαγγελματία η οποία προβλέπει ότι το επιτόκιο που πρέπει να καταβάλει ο
καταναλωτής ποικίλλει ανάλογα με τον δείκτη αναφοράς που βασίζεται στα
ενυπόθηκα δάνεια των ισπανικών ταμιευτηρίων (στο εξής: δείκτης αναφοράς),
δείκτη τον οποίο προβλέπει το ισπανικό δίκαιο. Πράγματι, η ρήτρα αυτή δεν
απηχεί νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις αναγκαστικού δικαίου κατά την
έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 2, της οδηγίας.
Το Δικαστήριο επισήμανε επίσης ότι τα ισπανικά δικαστήρια οφείλουν να
ελέγχουν τον σαφή και κατανοητό χαρακτήρα μιας τέτοιας ρήτρας, τούτο δε
ανεξαρτήτως του κατά πόσον το ισπανικό δίκαιο έκανε χρήση της παρεχόμενης στα
κράτη μέλη, δυνάμει του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας, δυνατότητας να
προβλέψουν ότι η εκτίμηση του καταχρηστικού χαρακτήρα μιας ρήτρας δεν αφορά,
μεταξύ άλλων, τον καθορισμό του κυρίου αντικειμένου της σύμβασης. Εάν τα
ισπανικά δικαστήρια κρίνουν ότι η εν λόγω ρήτρα έχει καταχρηστικό χαρακτήρα,
μπορούν, για να προστατεύσουν τον καταναλωτή από τις ιδιαιτέρως επιζήμιες
συνέπειες που είναι δυνατόν να επιφέρει η ακυρότητα της δανειακής σύμβασης, να
αντικαταστήσουν τον δείκτη αναφοράς με δείκτη συμπληρωματικού χαρακτήρα τον
οποίο προβλέπει η ισπανική νομοθεσία.
[1] Οδηγία
93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 1993, σχετικά με τις καταχρηστικές
ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές (EE 1993, L 95, σ. 29).
Σχόλια