Ευθύνη του Δημοσίου για παρενέργειες του εμβολίου κατά του Covid-19 : Επιδίκαση αποζημίωσης 50.000 ευρώ (ΔΠρΑθ)

Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών αρ. απόφασης 4202/2025 – Αγωγή αποζημίωσης κατά του Ελληνικού Δημοσίου για βλάβη  από παρενέργειες, μετά από τον προληπτικό  εμβολιασμό έναντι του ιού «COVID- 19.

Η υπόθεση αφορά αγωγή που υποβλήθηκε κατά του Ελληνικού Δημοσίου από ενάγοντα, ο οποίος ζητησε αποζημίωση για υλική ζημία και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ισχυριζόμενος ότι υπέστη σοβαρές παρενέργειες μετά τον προληπτικό εμβολιασμό του κατά του ιού COVID-19 με συγκεκριμένο εμβόλιο. Το αρχικό αιτούμενο ποσό περιορίστηκε στα 461.835,26 ευρώ.

Ο ενάγων στήριξε την αγωγή του σε δύο νομικές βάσεις:

• Άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝΑΚ): Αφορά την ευθύνη του Δημοσίου για αποζημίωση από παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας.
• Άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος: Αφορά την ευθύνη του Δημοσίου από νόμιμες πράξεις που προκαλούν υπέρμετρη θυσία σε πολίτες, βάσει της αρχής της ισότητας στα δημόσια βάρη και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Κρίση του Δικαστηρίου επί της Κύριας Βάσης (Άρθρο 105 ΕισΝΑΚ - Παράνομη Πράξη/Παράλειψη):

Ο ενάγων υποστήριξε ότι υπήρξε παρανομία εκ μέρους της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, επειδή επέτρεψε τον εμβολιασμό προσώπων με την πάθησή του με το επίμαχο εμβόλιο, παρά τα περιορισμένα ιατρικά δεδομένα και χωρίς πλήρως επιβεβαιωμένο κατάλογο παρενεργειών. Επίσης, ισχυρίστηκε παράνομη παράλειψη να τον κατευθύνουν σε ασφαλέστερο εμβόλιο και παράλειψη ενημέρωσης/αποτροπής του εμβολιασμού από τον ιατρό.

Το Δικαστήριο απέρριψε αυτή την κύρια βάση της αγωγής ως αβάσιμη, κρίνοντας ότι:

• Το εμβόλιο διέθετε κεντρική άδεια κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατόπιν αυστηρού ελέγχου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), και δεν ήταν πειραματικό. Οι άδειες κυκλοφορίας υπό αίρεση δεν ήταν προσωρινές ή έκτακτης ανάγκης, αλλά δόθηκαν υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
• Δεν αποδείχθηκε ότι ένα άλλο εμβόλιο θα ήταν ασφαλέστερο για την περίπτωση του ενάγοντος.
• Δεν αποδείχθηκε παράνομη παράλειψη από τον ιατρό του εμβολιαστικού κέντρου ή πλημμελής ενημέρωση του ενάγοντος, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων (όπως η ιατρική εντολή).
• Εφόσον δεν στοιχειοθετήθηκε καμία από τις αποδιδόμενες παρανομίες, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αποζημιωτικής ευθύνης κατά το Άρθρο 105 ΕισΝΑΚ.

Κρίση του Δικαστηρίου επί της Επικουρικής Βάσης (Άρθρο 4 παρ. 5 Συντάγματος - Ευθύνη από Νόμιμες Πράξεις):

Το Δικαστήριο έκανε δεκτή την επικουρική βάση της αγωγής, επικαλούμενο την ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου για ζημίες που προκύπτουν από νόμιμες ενέργειές του, όταν αυτές συνιστούν υπέρμετρη θυσία για τον παθόντα, υπερβαίνοντας το εύλογο όριο ανοχής και κοινωνικής αλληλεγγύης.

• Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η πρόκληση της οξείας διάσπαρτης εγκεφαλομυελίτιδας (ADEM) στον ενάγοντα κρίθηκε ως ιδιαίτερη και σπουδαία βλάβη που υπερβαίνει αυτό το όριο.
• Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), βάσει επανεξιολόγησης της "κίτρινης κάρτας" του περιστατικού, έκρινε την πιθανότητα συσχέτισης της ανεπιθύμητης ενέργειας με τον εμβολιασμό ως «Probable» (πιθανή), σύμφωνα με τα κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
• Δεν προέκυψε καμία άλλη παρεμβαλλόμενη παράνομη πράξη ή παράλειψη (π.χ. ελαττωματικό σκεύασμα ή πλημμέλειες κατά τον εμβολιασμό).
• Συνεπώς, στοιχειοθετείται ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου ευθέως εκ του Άρθρου 4 παρ. 5 του Συντάγματος.

Απόφαση:

Το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να επιδικασθεί στον ενάγοντα, κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 932 του ΑΚ, μόνον η εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την ηθική του βλάβη ύψους 50.000 ευρώ.

Ακολουθεί απόσπασμα της απόφασης:

«Επειδή, κατά τα λοιπά, με την επικουρική βάση της υπό κρίση αγωγής, κατά το άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος, ζητείται η διεκδικούμενη αποζημίωση, λόγω της ευθύνης του Δημοσίου, έστω και για νόμιμες πράξεις των οργάνων του. Επί της επικουρικής αυτής βάσεως της αγωγής, το Δημόσιο, με το ίδιο ως άνω από 3.2.2025 υπόμνημά του, αντιτείνει ότι δεν υπέχει καμία ευθύνη, καθώς ο εμβολιασμός του ενάγοντος, λόγω της ηλικίας του, δεν ήταν υποχρεωτικός, αλλά ο ίδιος επέλεξε, αυτοβούλως, να προβεί σε αυτόν. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί του εναγόμενου είναι απορριπτέοι, ως αβάσιμοι, καθώς, όπως ρητά προβλέπεται στο προεκτεθέν άρθρο 3 παρ. 4 εδ. β΄ της υπ’ αριθ. ΓΠοικ.75769/6.12.2021 ΚΥΑ, το Ελληνικό Δημόσιο είναι υπεύθυνο για τυχόν αξιώσεις από την εμφάνιση παρενεργειών σε εμβολιασθέντες, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και, ιδίως, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Συντάγματος. Ειδικότερα, η πρόκληση σοβαρών παρενεργειών από εμβόλιο, συγκεκριμένα, έναντι του κορωνοϊού COVID- 19 συνιστά βλάβη ιδιαίτερη και σπουδαία, που υπερβαίνει για τον παθόντα το εύλογο όριο ανοχής και αλληλεγγύης, το οποίο δικαιούται να αξιώνει το Κράτος από τους πολίτες, χάριν του γενικού συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου και της, κατ’ άρθρο 25 παρ. 4 του Συντάγματος, αρχής της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ως εκ τούτου, με βάση και όσα έγιναν ad hoc δεκτά με τις υπ’ αριθ. 1762- 4/2023 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως το σκεπτικό τους έχει αναλυτικώς εκτεθεί στη σκέψη 4 της παρούσας αποφάσεως, επί τέτοιας βλάβης, συντρέχει περίπτωση αποζημιώσεως του παθόντος, με βάση το άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος, για την ευθύνη του Δημοσίου από νόμιμες ενέργειές του. Υπό τα δεδομένα αυτά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις σοβαρές παρενέργειες του ενάγοντος, ήτοι την πρόκληση σε αυτόν οξείας … ….(….), καθώς και ότι, με βάση την αξιολόγηση της σχετικής κίτρινης κάρτας από την Επιτροπή Φαρμακοεπαγρυπνήσεως του ΕΟΦ, θεωρήθηκε πιθανή («probable») η συσχέτιση της εν λόγω ανεπιθύμητης ενέργειας με τον εμβολιασμό του με το εμβόλιο «….», εν προκειμένω, έχει επέλθει ευθέως βλάβη της υγείας του ενάγοντος, χωρίς, μάλιστα, να προκύπτει άλλη, παρεμβαλλόμενη πράξη ή παράλειψη, με τη χορήγηση λ.χ. ελαττωματικού σκευάσματος ή με πλημμέλειες κατά τη διενέργεια του εν λόγω εμβολιασμού του. Συνεπώς, με βάση και όσα έγιναν δεκτά στην τέταρτη σκέψη της παρούσας αποφάσεως, στοιχειοθετείται ευθύνη του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου, ευθέως εκ του άρθρου 4 παρ. 5 του Συντάγματος, δεκτής γενόμενης της επικουρικής αυτής βάσεως της αγωγής».

Το πλήρες κειμενο της Απόφασης εδώ