Το πρόστιμο σε δικηγόρο για αστείο που είπε στο δικαστήριο κατά την εκδίκαση υπόθεσης παραβίασε την ελευθερία της έκφρασης (ΕΔΔΑ)
Το πρόστιμο που επιβλήθηκε σε δικηγόρο για αστείο που έκανε στο δικαστήριο κατά την υπεράσπιση πελάτη του παραβίασε το δικαίωμα του στην ελεύθερη έκφραση.
Η υπόθεση αφορούσε σε ένα αστείο που είπε ο προσφεύγων, δικηγόρος, στο δικαστήριο κρίνοντας τη διαδικασία κατά την οποία εκπροσωπούσε πελάτη του. Ως αποτέλεσμα, του επιβλήθηκε πρόστιμο για περιφρόνηση του δικαστηρίου.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ειδικότερα ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν δώσει επαρκή βαρύτητα στο πλαίσιο στο οποίο έγιναν το αστείο και οι επικριτικές παρατηρήσεις και δεν είχαν παράσχει σχετικούς και επαρκείς λόγους για να δικαιολογηθεί η παρέμβαση στο δικαίωμα του προσφεύγοντος στην ελευθερία της έκφρασης.
Συγκεκριμένα, το αστείο του δικηγόρου που έγινε μόνο στην αίθουσα του δικαστηρίου και όχι στα μέσα ενημέρωσης, είχε εννοηθεί ως κριτική στον τρόπο με τον οποίο είχαν εφαρμοστεί οι κανόνες της απόδειξης στην υπόθεση που υπερασπιζόταν και δεν είχε σκοπό να προσβάλει τα μέλη του δικαστηρίου.
Συγκεκριμένα, ο δικηγόρος Mirko Simić, υπήκοος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης που ζει στο Brčko, ενώ άσκησε έφεση κατά της αστικής διαδικασίας για λογαριασμό ενός από τους πελάτες του το 2017, είπε ένα αστείο για έναν καθηγητή που περίμενε από τους μαθητές του να δώσουν όχι μόνο τον αριθμό αλλά και τα ονόματα των θυμάτων της βομβιστικής επίθεσης στη Χιροσίμα και παρομοίασε τον τρόπο που τον αντιμετώπισε το δευτεροβάθμιο δικαστήριο με τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές αυτοί είχαν αντιμετωπιστεί από τον καθηγητή τους.
Θεωρώντας ότι οι παρατηρήσεις του Simić ήταν προσβλητικές, το τριτοβάθμιο δικαστήριο του επέβαλε στη συνέχεια πρόστιμο περίπου 510 ευρώ για περιφρόνηση του δικαστηρίου. Η απόφαση επικυρώθηκε μετά την έφεση.
Επικαλούμενος το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, ο αιτών δικηγόρος παραπονέθηκε ότι η ελευθερία του στην έκφραση δεν έγινε σεβαστή.
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι επικριτικές παρατηρήσεις, οι οποίες είχαν θεωρηθεί ως προσβλητικές από τα εθνικά δικαστήρια, είχαν γίνει από τον δικηγόρο στο πλαίσιο δικαστικών διαδικασιών όπου υπερασπιζόταν δικαιώματα του πελάτη του. Οι παρατηρήσεις είχαν γίνει σε δικαστική αίθουσα και όχι στα ΜΜΕ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν γνωστοποιήθηκαν στο ευρύ κοινό.
Επιπλέον, το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε ότι οι παρατηρήσεις του Simić αποτελούσαν άσκοπη προσωπική επίθεση με αποκλειστική πρόθεση να προσβάλει τα μέλη του δικαστηρίου. Είχαν στόχο τον τρόπο με τον οποίο το δευτεροβάθμιο δικαστήριο είχε εφαρμόσει τους κανόνες της απόδειξης στην υπόθεση του πελάτη του. Ενώ ήταν αλήθεια ότι ο τόνος των παρατηρήσεων ήταν καυστικός, ή ακόμα και σαρκαστικός, η χρήση ενός τέτοιου τόνου σε παρατηρήσεις για δικαστές έχουν ήδη θεωρηθεί ότι συνάδουν με την ελευθερία του λόγου.
Αν και το Δικαστήριο συμφώνησε ότι ήταν σημαντικό οι δικηγόροι να συμπεριφέρονται με διακριτικότητα, ειλικρίνεια και με αξιοπρεπή τρόπο ώστε το κοινό να έχει εμπιστοσύνη στην απονομή της δικαιοσύνης, έλαβε επίσης υπόψη ότι πρέπει να είναι σε θέση να εκπροσωπούν αποτελεσματικά τους πελάτες τους.
Το ΕΔΔΑ θεώρησε ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν δώσει επαρκή βαρύτητα στο πλαίσιο μέσα στο οποίο είχαν γίνει οι παρατηρήσεις δεν είχε παράσχει σχετικούς και επαρκείς λόγους για να δικαιολογήσει την ποινή.
Κρίνοντας ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν στηρίξει την απόφασή τους σε αποδεκτή εκτίμηση των σχετικών πραγματικών περιστατικών, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η παρέμβαση στο δικαίωμα του προσφεύγοντος στην ελευθερία της έκφρασης δεν ήταν «απαραίτητο σε μια δημοκρατική κοινωνία».
Ως εκ τούτου, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 10 της Σύμβασης. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη έπρεπε να καταβάλει στον προσφεύγοντα 510 ευρώ (EUR) για χρηματική ζημία, 4.500 ευρώ για ηθική βλάβη και 2.550 ευρώ για έξοδα. (echr.coe.int/ legalnews24.gr)
Σχόλια